Thursday, March 31, 2011

ПЛИТОЧНЫЕ МОГИЛЫ В МЕСТНОСТИ “УЛААН ЗУУХ” И В ВОПРОСЕ ОБ ИХ ВЗАИМО- ОТНОШЕНИЯ С ДРУГИМИ ВИДАМИ ФИГУРНЫХ МОГИЛ


В Рамках проекта “Дорнод Монгол ” в 2008-2009 годы научно-исследовательской экспедиционной группой Мон ГУ была проведена раскопка 6 могил в местности “Улаан зуух” расположенной в Хантай баг-е Түвшинширээ сомона Сухэ-Баторского аймака. 4 из этих могил принадлежали эпохе бронзовой эпохе и по характеру захоронения резко отличались от остальных квадратных могил захоронения в Монголии. Это обостоятельство и явилось причиной отдельного рассмотрения вышеназванных могил в местности “Улаан зуух”.

ТАМИРЫН УЛААН ХОШУУН ДАХЬ ХҮННҮГИЙН ҮЕД ХОЛБОГДОХ БҮЛЭГ ОРШУУЛГА



2000 онд З.Батсайхан уг газар анхлан малтлага судалгаа явуулж, тухайн дурсгалыг үлдээгчдийг үсүньчүүдтэй холбон үзсэнээ өгүүлэл болгон нийтлүүлснээр тухайн дурсгалыг судлах судалгааны эхлэл тавигджээ. Тэрээр 2001 оны зун тус газар дахин ажиллаж 4 булш, мөн онд  Ц.Төрбат  МУБИС-н оюутнуудын хамт Тамирын улаан хошуунд 2 хүннү булш малтсан бөгөөд түүнийхээ үр дүнг түүхийн сэтгүүлд хэвлүүлжээ (Төрбат 2003: 7-15).  2005 онд Монгол-Америкийн хамтарсан Экспедиц хүннүгийн жирийн иргэдийн 5 булш, 2006 онд Баруун Монгол төслийн хүрээнд З.Батсайханы удирдсан хээрийн шинжилгээний ангийн малтсан 4 булш, 2007 онд мөн төслийн хүрээнд 1 булшийг малтан шинжилсэн болно. Эдгээр малтлагын явц болон зарим үр дүнгийн талаар 2005 онд уг төслийг удирдан оролцсон Археологич З.Батсайхан “Хүннү гүрний бүрэлдэхүүнд байсан харь угсаатны талаар” нэртэй өгүүлэл хэвлүүлж, (З.Батсайхан 2006: 45) зарим нэгэн сонирхолтой санааг дурьдсан байхаас гадна тухайн хээрийн шинжилгээний ажилд оролцож байсан Аризонийн Флагштаффын их сургуулийн археологчид болох David E.Purcell, Kimberly C.Spurr нар 2006 онд “THE SILK ROAD” сэтгүүлд малтсан булшнуудыг тодорхойлолтын хамт түүний баруун хойно орших зэрэгцээ 3 хэрэмд хийсэн сорилтын малталтын талаар тэмдэглэл хийсэн байна ( David, Kimberly 2006: 20-31). Мөн сэтгүүлд Вашингтоны их сургуулиас тус Экспедицэд оролцсон Daniel C.Waugh тухайн дурсгалаас илрэн гарсан хятад лакан эдлэлийн талаар сонирхолтой өгүүлэл бичиж хэвлүүлжээ ( Daniel 2006: 33-36). Үүнээс гадна тэндээс илэрсэн Хан улсын үеийн TLV хэв шинжийн хүрэл толины талаар Флоридагийн их сургуулийн эрдэмтэн Guolong Lai ” Хүннү булшнаас илэрсэн хүрэл толины он цагийг тогтоох нь” нэртэй өгүүлэл (Guolong Lai 2006: 37-44) зэргийг тус тус хэвлүүлсэнээс гадна Торгоны Зам сангаас эрхлэн гаргадаг www.silkroad.foundation.org сайтад Тамирын Улаан хошууны зарим мэдээллийг байрлуулсан байна. Эдгээрээс гадна Баруун Монгол төслийн тайланд эдгээр дурсгал болон сүүлд малтан шинжилсэн булшны талаарх мэдээллийг дэлгэрэнгүйгээр гарган тавьсан хэдий ч төдийлөн олны хүртээл болж чадаагүй хэвээр байна.